Diyabet Kontrolü: Sağlıklı Beslenme

Dünya genelinde yaygın olan diyabet, ciddi kronik rahatsızlıklardan biridir. Şeker hastalığı olarak da adlandırılan bu sağlık probleminin nedenleri farklılık gösterebilir. Genetik faktörlerden kaynaklandığı savunulursa da sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam alışkanlıkları da sebebiyet verebilir. Uzmanlar, diyabet rahatsızlığı için düzenli beslenme ve fiziksel aktivenin önemine dikkat çekiyor. Dolayısıyla diyabet kontrolü sağlıklı beslenme ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle yeme içme alışkanlıkları ve yiyecek tercihleri oldukça önemlidir.

Diyabet Hastaları Nasıl Beslenmeli?

Diyabet kontrolü sağlıklı beslenme ilişkisi söz konusu olduğunda bazı alışkanlıklar gözden geçirilmelidir. Şeker hastalığı genelde yeme içme alışkanlıklarına göre kontrol altına alınabilir. Kontrolsüz olduğunda kişinin sağlığını ve dış görünümünü olumsuz etkileyebilir. Bu noktada tüketim alışkanlıklarında uzman öneriler dikkate alınmalıdır. Zira doğru gıdaları yemek kan şekerinin düzenlenmesi açısından oldukça önemlidir. Diyabet hastaları beslenme alışkanlıklarında şunlara dikkat etmelidir:

• Hazır gıdalar yerine doğal besinler tercih edilmelidir.
• 3 ana öğün ve 3 ara öğün şeklinde yeme programı yapılmalıdır.
• Mayonez, krema ve ketçap gibi hazır soslar kullanılmamalıdır.
• Et ve tavuk suyu ile pişirilen yemekler yenmemelidir.
• Çok tipli beslenme tarzı benimsenmelidir. Bu diyet içinde sebze, tahıl ve et gıda grubu yer alır.
• Kan şekerinin seviyesini sabit tutmak için ekmek tüketmemeye özen gösterilmelidir. Eğer tüketilecekse de tam buğday ve çavdar gibi tam tahıllardan yapılanlar yenmelidir.
•  Günlük tuz miktarına dikkat edilmeli ve 5 gramdan fazlası tüketilmemelidir.
• İçerik okuması yapılmalı ve özellikle rafine şeker ve sodyum içeren paketli gıdalardan uzak durulmalıdır.
• Poğaça, açma ve simit gibi unlu mamüllerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
• Sosis, salam ve sucuk gibi şarküteri ürünler tüketilmemelidir.
• Katı yağlar yerine sıvı yağlar tercih edilmelidir.
• Nohut, bulgur ve mercimek gibi tam tahıllı besinler yenmelidir.

Diyabet Hastaları İçin Şekeri Azaltmanın Yolları

Diyabet kontrolü, şekerli besinlerin azaltılması ile de sağlanabilir. Öyle ki bu besin grubu söz konusu olan hastalık için oldukça zararlıdır. Bu nedenle olabildiğince azaltmak ve uzak durmak gerekir. Diyabet hastaları için şekeri azaltmanın yolları şunlar olabiliri:

• Şeker ihtiyacını azaltmak için tarçın, Hindistan cevizi ve vanilya kullanılabilir.
• Paketli meyve suyu yerine lif yönünden zengin olan sıkılmış meyve suları tercih edilmelidir.
• Dondurma ve çikolata yerine süt, muz ve çilek gibi taze meyveleri tüketmek tercih edilebilir. Ayrıca doğal tatlandırıcı kullanılarak yapılan tatlılar yenilebilir.
• Reçel, marmelat ve bal gibi yapay şekerle hazırlanan tatlılar tüketilmemelidir. Taze ve kuru meyveler tüketmek çok daha sağlıklıdır.

Kan Şekerini Düzenleyen Gıdalar

Diyabet kontrolü söz konusu olduğunda kan şekerini düzenleyen gıdaların önemi oldukça büyüktür. Zira, bu hastalık insülin direncini olumsuz etkilediği için sağlıklı besin grubundaki yiyecekler tercih edilmelidir. Böylece olası risk ve sağlık problemlerini kontrol altına almak mümkün hale gelir. Diğer yandan kan şekerini düzenleyen gıdalara şunları örnek olarak verebiliriz:

• Yaban mersini
• Baharatlar
• Sirke ve limon suyu
• Portakal, greyfurt, nar, çilek gibi asidik meyveler
• Enginar
• Kereviz
• Soğan
• Tarçın

Diyabette Beslenmenin Sırrı Nedir?

Diyabet kontrolü, beslenmeyle ilişkili olduğu için birçok unsura dikkat etmek gerekir. Ancak en önemlisi kan şekerini kontrol altına almaktır. Zira bu kontrol sağladığında sağlıklı beslenme alışkanlığını edinmek ve vücudu birçok sorundan korumak mümkün olacaktır. Bunu sağlamak için ise bazı besinlerin daha fazla tüketilmesi gerekir. Örneğin tahıl bakımından zengin, taze meyve ve sebzeler ve yeterli miktarda protein alınmalıdır. Ayrıca yağ ve kolestrolün sınırlandırıldığı bir beslenme programına adapte olmak önemlidir.

Diyabet kontrolü sürecinde besinlerin porsiyonu ve içeriği de dikkate alınmalıdır. Tek tip beslenme yerine öğün tabağında sağlıklı besin gruplarına yer vermek gerekir. Yani protein, sağlıklı yağ, vitamin ve minerallerden oluşan besinler tüketilmelidir. Ayrıca süre de önemli bir unsur olduğundan öğünleri atlamadan zamanında tüketmek faydalı olacaktır. Yemekleri yedikten yaklaşık 1,5 saat sonra kan şekeri ölçülmeli ve farklar görülmelidir.

Diyabette Tüketilmemesi Gereken Gıdalar Nelerdir?

Diyabet kontrolü için bazı besinlerden uzak durmak gerekir. Zira günümüzde işlenmiş olan besinler kan şekerinin dengesini bozar. Ayrıca bazı doğal yağ içeren gıdalar da insülin direncine zarar verebilir. Bu noktada hangi besinlerden uzak durulması gerektiğini madde halinde belirtmek gerekir. Aşağıda diyabette tüketilmemesi gereken gıdalar yer alır:

• Tereyağı
• İç yağ, kuyruk yağı ve sakatat
• Salam, sosis ve sucuk gibi şarküteri ürünleri
• Kızartma çeşitleri
• Sofra şekeri
• Rafine şekerle hazırlanan kek, pasta ve kurabiyeler
• Cips, kraker ve bisküvi gibi paketli gıdalar
• Pirinç
• Patates yemekleri
• Reçel, bal ve marmelat
• Hazır soslar
• Glikoz içeren besinler
• Beyaz undan yapılan mamül ürünler

Bunlara ek olarak nişasta içeriği yüksek olan gıdaları da belirtmek gerekir. Zira bu gıdalar glisemik indeksi yükseltir. Buna bağlı olarak da şeker hastalığını kontrol altına almak daha da zorlaşır.

Diyabette Meyve Tüketmek Zararlı Mı?

Diyabet, kan şekerini etkileyen ve insülin direncini değiştiren bir hastalıktır. Bu noktada beslenmenin önemi büyüktür ve sağlıklı besinler tercih edilmelidir. Şeker ihtiyacının giderilmesi için tüketilen meyvelerin zararlı veya faydalı olup olmadığı merak edilir. Şeker gereksinimini azaltan bu besinler belirli ölçülerde tüketildiğinde faydalıdır. Ancak çok fazla yemek oldukça zararlıdır. Bu noktada tüketilecek meyvenin porsiyonu ve içerdiği kalori miktarı göz önünde bulundurulmalıdır. Bir porsiyon meyve yaklaşık bir dilim ekmeğin içindeki karbonhidrat ile eşdeğerdir. Ayrıca şeker oranları da unutulmamalıdır. Çok fazla şeker içeren meyveler insülin direncini sağlayamayacakları için olabildiğince tüketilmemelidir.

Diyabette Dikkate Alınması Gereken Öğün Kuralları

Öğün kuralları, diyabet kontrolü için önemli bir konudur. Zira, kan şekerinin dengelenmesi için düzensiz ve dengesiz beslenmek oldukça zararlıdır. Özellikle de kahvaltıyı atlamamak gerekir. Bunun nedeni kan şekerini düzenlemeyi sağlayan en önemli öğünlerden biridir. Tüm yeme vakitlerinde sağlıksız yağları azaltıp iyi yağları kullanmak gerekir. Örneğin katı yağlar yerine zeytinyağını tercih ederek sağlıklı bir seçim yapabilirsiniz. Ayrıca tavuk ve hindi gibi etlerin üzerindeki deri de sağlıksız yağ örneğidir. Bu nedenle yağsız olan etleri tüketmek gerekir. Bununla birlikte ana öğüne salata veya çorba ile başlamak faydalı olabilir. Diyet uyumunu sağlamak için besinlerin kalorilerini kontrol etmeli ve buna göre öğünlerinize dahil etmelisiniz.

Diyabet kontrolü sağlanması için öğünler her gün aynı saatte yapılmalıdır. Böylece yeme düzeninin sağlanması kolaylaşır. Diğer yandan öğle veya akşam öğünlerinde kızartma yerine fırında veya ızgara usulü pişirmek çok daha faydalıdır. Kilo vermek için aç kalmak oldukça zararlı bir yaklaşımdır. Öyle ki bu alışkanlık daha fazla yemeye teşvik edeceği için kilo almaya neden olur. Bunun yerine porsiyonları küçültmek ancak öğünleri zamanında yapmak en doğru olanıdır. İrade sağlanamıyorsa kalori günlüğü tutmak da verimli olabilir. Yemek yerken daha fazla çiğnemek ve uzun süre besinleri tüketmek tokluk hissi yaratır. Ayrıca alışverişe çıkmadan önce sağlıklı besinlerin listesi yapılmalı ve dışına çıkmamaya özen gösterilmelidir. Tüm bunları bir anda uygulamak zorlayıcı olabilir. Ancak yavaş yavaş beslenme rutinine dahil etmek zamanla iyi bir alışkanlığa dönüşür.

Bir önceki yazımız olan Tiroit Hastalıklarında Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.