Demir Eksikliğinin 11 Belirtisi

Demir Eksikliği Nedir?

Anemi halk arasında kansızlık olarak tabir edilen bir kan hastalığıdır. Demir eksikliğinin de bir çeşit yaygın olarak görülen anemi türü bir rahatsızlık olduğunu söyleyebiliriz. Bu hastalık İnsanda yeteri kadar sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin bulunmadığı durumu ifade etmektedir. Vücut dokularına oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin eksikliği ciddi problemlere yol açabilmektedir. Adından da anlaşılacağı gibi, demir eksikliği anemisi yetersiz demirden kaynaklanmaktadır. Yeterli demir olmadan vücut, kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşımalarına yetecek kadar hemoglobin üretemez.

Sonuçta demir eksikliğinin yarattığı kandaki oksijen yetersizliği kişiyi yorgunluk ve nefes darlığıyla karşı karşıya bırakabilmektedir. Genellikle demir eksikliği anemisini demir takviyesi ile düzeltmek mümkün olmaktadır. Ancak bazen demir eksikliği anemisi için ek testler ya da tedaviler gerekli olabilmektedir. Özellikle iç kanama gibi şüpheli vakalarda bu durum önem arz etmektedir.

Hemoglobinin Kanda Üretimi

Demir eksikliği, vücut hemoglobin üretmek için yeterli demire sahip bulunmadığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Kana kırmızı rengini veren hemoglobin kırmızı kan hücrelerinin bir parçasını oluşturmaktadır. Hemoglobin vücutta oksijenin taşımasını sağlayan bir maddedir. Yeterince demir tüketilmediği zaman ya da çok fazla demir kaybı yaşandığında istenilen düzeyde hemoglobin üretilmez. Dolayısıyla vücudun yeterince hemoglobin üretememesi sonucu demir eksikliğinin meydana geldiği görülmektedir.

Demir Eksikliğinin Nedenleri

demir-eksikliginin-2

Kan kaybı: Kan, kırmızı kan hücrelerinde demir içermektedir. Böylece kan kaybı yaşandığı zaman biraz demir kaybı da yaşanmaktadır. Adet dönemlerini ağır olarak yaşayan kadınlar, bu dönemde kan kaybettiklerinden demir eksikliği anemisi riski altındadırlar. Vücuttaki yavaş, kronik kan kaybına neden olan rahatsızlıklar demir eksikliğine yol açabilmektedir. Bu rahatsızlıkları ülser, mide fıtığı, kolon polipi vb. gibi sıralanmaktadır. Bu kanamalar, bazı reçetesiz satılan ağrı kesicilerin, özellikle de aspirinin düzenli kullanımından kaynaklanabilmektedir.

Beslenme tarzından kaynaklı demir eksikliği: Vücut düzenli olarak yenilen gıdalardan demir alımını gerçekleştirmektedir. Beslenmede çok az demir tüketimi olduğunda, zamanla vücutta demir eksikliği ortaya çıkabilmektedir. Demir açısından zengin yiyeceklerin örnekleri arasında et, yumurta ve yapraklı yeşil sebzeler yer almaktadır. Doğru büyüme ve gelişme için bebekler ve çocukların da beslenmelerinde demire alınımına dikkat etmekte fayda bulunmaktadır.

Demir emiliminde sorun olması: Yiyeceklerdeki demirin emilimi ince bağırsaklarda gerçekleşmektedir. Bağırsakların sindirilmiş gıdalardan besinleri emme yeteneğini etkileyen hastalıklar demir eksikliği anemisine neden olabilmektedir. Söz gelimi Çölyak hastalığı bunlardan biridir. İnce bağırsağın bir kısmı cerrahi olarak baypas edilmesi veya çıkarılması durumunda da emilim sorunu yaşanabilmektedir.

Gebelik kaynaklı: Demir takviyesi olmadan, birçok gebe kadında demir eksikliği anemisi ortaya çıkmaktadır. Çünkü demir depoları büyüyen fetüs için hemoglobin kaynağı olmaktadır. Hem çocuk hem de anne için demir ihtiyacının karşılanması demir takviyesini gerektirmektedir.

Demir Eksikliğinin 11 Belirtisi

demir-eksikliginin-3

Demir eksikliğinin aslında pek çok belirtisi vardır ancak biz burada en belirgin 11 belirtisinden söz edeceğiz.

1.Ciltte Solukluk

Cilt olması gerektiği kadar sağlıklı görünmüyorsa bu, demir eksikliği olduğu anlamına gelebilir. Bunun nedeni demirin kısmen vücudun hemoglobin dolaşımında büyük rol oynamasıdır.

2.Yorgunluk

Vücudun hemoglobin yapması için demir gereklidir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunur ve vücuttaki oksijenin taşınmasına yardımcı olur. Oksijen eksikliği olduğunda, vücut olması gerektiği gibi çalışmaz bu durum da yorgunluk hissine neden olur.

3.Baş ağrısı

Demir eksikliğinin bir diğer belirtisi baş ağrısıdır. Sık veya tekrarlayan baş ağrıları ve hatta biraz baş dönmesi olabilir.

4.Kalp çarpıntısı

Demir eksikliğinin olması, daha az oksijen taşınması anlamına gelir. Bu da hayati organlara daha az oksijen girmesi anlamına gelir. Bu organların bazıları daha sonra genellikle aynı işi yapmak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyacaktır, bu da kalbin olması gerekenden daha fazla çalışmak zorunda kaldığı anlamına gelir.

5.Dilin şişmesi

Demir eksikliği belirtileri dilin şişmesini içerebilir. Muhtemelen ağzınızı kapatamayacağınız noktaya kadar şişmeyecek, ancak bir fark hissedersiniz. Ayrıca, muhtemelen dilinizin biraz solgun ve pürüzsüz görünmesini bekleyebilirsiniz.

6.Derinin kuruluğu

Cilt oksijenden mahrum olduğunda zayıflayarak kuru bir cilde neden olur. Aynısı saç için de geçerlidir.

7.Yumuşak ve kırılgan tırnaklar

Tırnaklar kolayca çatlamaya ve kolayca kırılmaya başlıyorsa, muhtemelen demir eksikliği vardır.

8.Huzursuz bacak sendromu

Bu durum demir eksikliği anemisi ile ilişkilendirilmiştir. İkisi doğrudan ilişkili olmasa da, demir eksikliği olan kişilerin huzursuz bacak sendromu yaşama riskinin daha yüksek olduğu bilinmektedir.

9.Soğuk eller ve ayaklar

Bazılarımız her zaman soğuk el ve ayaklara sahiptir. Bunun muhtemel sebebi demir eksikliği olabilir.

10.Sık sık hastalanma

Vücudun hastalıklarla savaşmada başarılı olması için demire ihtiyacı vardır. Nispeten sık sık hastalandığınızı hissederseniz, demir eksikliğinin kısmen suçlu olduğunu varsayabilirsiniz.

11.Endişeli hissetme

Demir eksikliklerinin insanlarda bazı endişeli duygulara neden olduğu bilinmektedir. İnsanlar daha fazla demir tükettiklerinde, endişe duygularının ciddi biçimde azaldığını gördüler

Demir Eksikliği Riski Altında Olanlar

Öncelikle daha önce de belirttiğimiz gibi kadınlar en riskli gruplardır. Çünkü adet kanamaları kadınlarda kan kaybına neden olduğu için demir eksikliğinin yaşanmasına sebep olmaktadır. Bebekler, risk altındaki diğer bir grubu oluşturmaktadır. Bunlar düşük doğum ağırlığı, erken doğum ve anne sütündeki eksiklik gibi nedenlerle yeterince demir alamayanlardır. Diğer yandan büyüme çağındaki çocuklar diğer risk gruplarıdır. Büyüme atakları sırasında çocukların ekstra demire ihtiyaçları bulunmaktadır. Çocuklar sağlıklı bir şekilde beslenmiyorlarsa riski altında olabilmektedir.

Vejetaryenler besin kaynaklı demir eksikliği riskini taşımamaktadırlar. Ancak et yemedikleri için demir açısından zengin diğer yiyeceklerle bunu takviye etmemeleri durumunda risk altındadırlar. Son olarak diğer risk grubunu sık kan bağışında bulunanlar oluşturmaktadır. Kan bağışı demir depolarını tüketebileceğinden, rutin olarak kan bağışı yapan kişilerde demir eksikliği riski artabilmektedir. Kan bağışıyla ilgili düşük hemoglobin, demir açısından zengin yiyecekler tüketerek giderilen geçici bir sorun olabilmektedir. Bu nedenle kan bağışı yapmak çokta sorun olmamaktadır.

Demir Eksikliğinin Önlenmesinde Beslenmenin Önemi

Demir açısından zengin besinler tercih ederek demir eksikliği anemisi riskinizi azaltabilmek mümkün olmaktadır. Beslenme tarzı, demir eksikliğini gidermede ilk akla gelebilecek konulardan birini oluşturmaktadır. Beslenme tarzında demir açısından zengin yiyecek seçimi demir eksikliğini gidermede ilk başvurulacak yöntemlerden biridir. Demir yönünden zengin besinler şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Kırmızı et ve kümes hayvanları
  • Deniz ürünleri
  • Fasulye türleri
  • Ispanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler
  • Kuru üzüm ve kayısı gibi kuru meyveler
  • Demir takviyeli tahıllar, ekmekler ve makarnalar
  • Bezelye

Vücudun en çok demir emilimi yapabildiği besin ettir. Vücut etten bütün diğer besinlerden daha fazla demir emilimi yapmaktadır. Et yemeyi tercih etmeyen vejetaryenler bu eksikliği diğer besinlerle telafi etmesi gerekmektedir.

Demir Emilimini Artırmak İçin C Vitamini İçeren Yiyeceklerin Tüketimi

Demirin C vitamini ile birlikte alınması onun vücut tarafından daha fazla emilmesini sağlamaktadır. Narenciye suları C vitamini yönünden zengin içeceklerdir. Portakal suyu gibi narenciye sularında bulunan C vitamini, vücudun besinlerden demiri daha iyi emmesine yardımcı olmaktadır. C vitamini yönünden zengin olan besinleri belirtecek olursak şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Brokoli
  • Greyfurt
  • Kivi
  • Yapraklı yeşillikler
  • Kavun
  • Portakallar
  • Biberler
  • Çilekler
  • Mandalina
  • Domates

Bebeklerde Demir Eksikliğinin Önlenmesi

Bebeklerde demir eksikliğini önlemek için ilk yıl anne sütü veya demir takviyeli mamayla beslenmesi gerekmektedir. İnek sütü bebekler için iyi bir demir kaynağı olmamaktadır. Bir yaşın altındaki bebekler için tavsiye edilmemektedir. Bebek 6 aylık olduktan sonra, demir alımını artırmak için demir ihtiva eden besinlerin verilmesi önerilmektedir. Söz gelimi günde en az iki kez demir takviyeli tahıllar veya püre haline getirilmiş etler vermeye başlanabilir. Bir yıl sonra çocukların fazla süt tüketimi sorun olabilmektedir. Günde 590 mililitreden fazla süt içmemeleri tavsiye edilmektedir.

Buraya tıklayarak demir eksikliği nedenleri ve tedavisi ile ilgili videoyu izlemenizi tavsiye ederim.

Bir önceki yazımız olan Lösemi (Kan Kanseri) Hakkında Merak Ettikleriniz başlıklı makalemizde kan kanseri, Lösemi Nedir ve lösemiden korunma yolları hakkında bilgiler verilmektedir.

Yorum Yap