Otizm Nedir? Nedenleri Nedir Ve Neler Yapılmalıdır?

Otizm Nedir?

Otizm sebebi tam olarak belli olmamakla birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkilediği düşünülen bir gelişim bozukluğudur. Bebeklerde bu durum genellikle 2 yaşından sonra görülür ve 6 aydan sonra ufak belirtiler ile kendini belli etmeye başlar. Günümüzde ebeveynler çoğu zaman bu belirtileri göremez ve beraberinde hem ebeveynler hem de bebek için oldukça zor ve sancılı bir süreç başlamış olur.

Otizm genel manada tedavisi mümkün olan bir gelişim bozukluğudur. Aslında tam anlamıyla tedavi demek doğru olmaz. Kişinin hayat standartları yaşıtlarının seviyesine en yakın duruma getirilmeye çalışılır. Bunun için ileri düzey birçok eğitim yaptırılır.

Otizmin Nedenleri Nelerdir?

Genetik Faktörler:

Tam olarak kanıtlanamasa da genetik faktörlerin bebeklerin otizmli olmasında büyük pay sahibi olduğunu gösteren verilere ulaşılmıştır. Ailesinde otizm ve diğer gelişim geriliği rahatsızlığı olan bireyler ile kalıtımsal bozukluklara sebebiyet veren akraba evliliği gibi durumlarda otizm görülme sıklığı diğer bireylere göre çok daha fazladır.

Çevresel Faktörler:

Bebeklerde Otizm görülmesine sebep olan pek çok çevresel faktör bulunduğu düşünülmektedir. Tam olarak kanıtlanamamış olsa da bunların başlıcaları;

  • Aşırı televizyon izlettirilmesi
  • Zeka gelişimini ve motor fonksiyonları etkileyecek oyunların oynanmaması
  • Hava kirliliği
  • Çevrede yeterli uyaranın bulunmamasıdır.

Bebekler ilk doğdukları andan itibaren çevrelerine bir uyum sağlama süreci geçirirler. Bu uyum sağlama süreci içerisinde çevredeki koşullara ve davranışlara karşı çeşitli tepkiler gösterirler. Daha açık konuşmak gerekirse bebeklerin öğrenme temelinde tekrarlama yatmaktadır. Yani televizyonun karşısında sürekli çizgi diziler izletilen bir bebeğin, seslendirme ve tutarsız ağız hareketleriyle oluşturulmuş bu görüntüden kelimeleri ve dolayısıyla da konuşmayı öğrenmesi beklenemez.

Bebekler doğdukları andan itibaren yakınlık kurmaya başlarlar. En çok yakınlık kurdukları genellikle ebeveynleridir. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, bebekler en çok yakınlık kurdukları insanları taklit etmeye çalışmaktadır. Dudak, el ve yüz hareketlerini tekrarlama gibi temel motor fonksiyonların gelişmesine katkı sağlayan bu tekrarlama yöntemleri sayesinde “uyaran eksikliği” gibi Otizm temelli sorunların baştan oluşması engellenebilir.

Otizmin Belirtileri Nelerdir?

  • Çevresel uyaranlara ilgisizlik: Çevresinde çıkarılan seslere sürekli olarak ilgisizliği buna örnek gösterilebilir.
  • Ebeveyn ya da yakınlık kurduğu kişilere karşı ilgisizlik: Aile bireylerine karşı aşırı ilgisizliği ve onlarla iletişim kurmaktan kaçınması buna örnek gösterilebilir.
  • Duygusal bağ kuramama: Oyuncak bir ayıyı siz sevmesini gösterirken zaman geçmesine rağmen onunla duygusal bir bağ kuramaması ve birini sevme, okşama gibi duygusal hareketlerden sürekli olarak kaçınması.
  • Başka çocuklara karşı olan ilgisizlik: Kendi yaş ya da yakın yaşlardaki diğer çocuklara karşı aşırı ilgisizlik buna örnek gösterilebilir.
  • Dönen şeylere olan aşırı ilgi: Lastik, çamaşır makinası gibi çalıştığında dönen şeylere karşı aşırı ilgi göstermesi buna örnek olarak gösterilebilir.

otizm-3

 

  • Merak duygusunun gelişmemiş olması: Bebekler emekleme ve yürüme hatta kucakta durdukları zamanda bile bir şeyleri keşfetme çabası içerisindedirler. Bu çabanın yoksunluğu buna örnek gösterilebilir.
  • Yürümeme: Yürüme çağı gelmiş olmasına karşın çocuğun hala yürümemesi otizm belirtisi olabilir. Ancak bu durum için uzmanlar farklı görüşlere sahiptir. Bir bebek ortalama 6 – 18 ay arasında yürümeye başlar. Bu durum çeşitli faktörlere göre değişiklik gösterebilir ve yürüme daha erken ya da daha geç olabilir. Bu sebeple uzmanlardan bazıları yürümeyi bir otizm belirtisi olarak kabul etmemektedir.
  • Konuşmama: Konuşma becerisi bebeklikten itibaren ağız hareketlerinin taklit edilmesi ile geliştirilir. Zaman içerisinde birbirinden bağımsız söz dizileri ve daha sonrasında anlamlı sözcük birleşimleri olarak konuşma süreci ilerler. Bu sürecin yaşıtlarına oranla yavaş olması otizm belirtisi olarak kabul edilebilir. Ancak bu madde için bazı istisnai durumlar bulunmaktadır. Çoğul gebeliklerin büyük bir kısmında konuşmaya başlama ve anlamlı konuşma süreci daha geçtir. Bunun sebebi kardeşler arası farklı yollarla iletişim kurmaya olan alışkanlık ve kendi aralarında kurdukları bağ engeline takılınmış olmasıdır. Bu durum birçok çocuk uzmanı tarafından doğal bir süreç kabul edilmektedir.

Otizm Önlemek İçin Yapılması Gerekenler

otizm-2

 

 

Bunun için ilgi temelli birçok önlem sayılabilir. Ancak en çok yapılan hatalardan yola çıkarak birkaçını sıralamak gerekirse,

  • Televizyonu sadece sizin izlediğiniz zamanlarda izlemesine müsaade edin. Hatta eğer mümkünse 2 yaşına kadar televizyon ve diğer elektronik görsel cihazlardan uzak durmasını sağlayın.
  • Akraba evliliği gibi kalıtımsal rahatsızlıklar doğurabilecek evliliklerden kaçının.
  • Bulunduğu aya ve yaşa uygun eğitim materyalleri kullanın.
  • İlgi gösterdiği alanları tespit edin ve yeni şeyler öğrenmesi için onu sürekli teşvik edin.

 

  • Diğer insanlarla ( özellikle bebek ve çocuklarla) iletişim kurmasını sağlayın. Ne kadar çok insanla etkileşime girerse o kadar farklı uyaranlara maruz kalmış ve bu sayede öğrenme alanını genişletmiş olur.
  • Sağlık kontrollerini düzenli yaptırın ve motor/duygusal olarak geliştirdiği yeni becerilerden mutlaka hekiminize bahsedin.
  • Sürekli olmasa bile dış dünyayı daha iyi tanıyabilmesi için bebeğinizi/çocuğunu gezdirin. Özellikle onun da keyif alabileceği alanlarda onunla etkileşim kurarak eğlenmeye çalışın.

Bütün yapılması gerekenleri sıralamak elbette mümkün değil ama ilk doğduğundan itibaren gelişimine en çok katkı sağlayan şeyin ilgi olduğu unutulmamalı ve bebeğinizde otizm ile alakalı en ufak bir şüpheye düştüğünüzde uzman bir hekime başvurulmalıdır.

Bir önceki yazımız olan Mide Ağrısı Tedavisi İçin Neler Yapılabilir? başlıklı makalemizde mide ağrısı sebepleri, mide ağrısına doğal çözümler ve mide ağrısına ne iyi gelir hakkında bilgiler verilmektedir.

Yorum Yap