Öz Saygı Nedir? Kişisel Gelişime Katkısı Nedir?

Bir kişinin kendisine saygı duyması, kendisini değerli ve önemli hissetmesi öz saygı olarak nitelendirilir. Kendisine öz saygı besleyen bir kişi olumlu yönde kendini sevilmeye ve beğenilmeye layık görürken, bu kavram bireyin kendisini nasıl gördüğü ile orantılı olarak değerlendirilir. Öz saygısı olan kişi kendinden memnun olurken bazı yönlerini kendisi de beğenmeyebilir. Kendinde beğendiği yönler ne kadar fazla ise kişinin kendisine öz saygısı o kadar yüksektir.

Öz saygısı yüksek olan bireyler kendileriyle olumlu bir tutum içindedir. Kendilerinden oldukça memnundurlar ve alıngan değildirler. Anlayışlı ve pozitif tutumları ile öz saygının ana kavramlarından olan öz yeterlilik özelliklerini de taşırlar. Kendilerine güvenen bireyler olarak kendilerini her işte yeterli görürler. Zorluklar ile başa çıkabilme gücünü kendilerinde hissederler ve öz saygılarını kendileri perçinleyerek beslerler.

Öz saygı nedir ve neden önemlidir sorusunun cevabına bir de aşağıdaki videodan bakalım.

Öz Saygı Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi

Öz saygı kavramının değerlendirilmesine yönelik çeşitli ölçme araçları bulunmaktadır. Psikometrik açıdan oldukça güvenilir olan başta Rosenberg Ölçeği, Coopersmith Ölçeği ve İki Boyutlu Ölçek testi bilinen testlerdendir.

Bu konuda ayrıca pek çok psikanalitik araştırma yapılırken bu doğrultuda erkeklerin kadınlara göre öz saygılarının daha yüksek olduğu elde edilen verilerdendir. Yaş, eğitim seviyesi ve toplumsal bakış açısı gibi değişkenler ile bu oranlar farklı ülke ve toplumlarda değişmektedir.

Anne ve babasının eğitim düzeyi yüksek olan bireylerin öz saygı düzeyleri de yüksek orandadır. Anne ve babanın olumlu destek ve görüşleri ile büyüyen bireyler de öz saygı açısından model aldığı örnekler sayesinde kendilerine güvenen karakterlere sahiptir. Ancak baskıcı, koruyucu veya ilgisiz bir aile ortamına maruz kalan bireylerde ailelerde öz saygının düşük seviyelerde olması beklenen sonuçlardandır.

oz-saygi-2

 

Kimlerin Öz Saygısı Düşüktür?

Toplumlarda herkesin öz saygısı yüksek seviyelerde olmazken bu durum çeşitli durum ve şartlara bağlıdır. Bunlar ise başlıca; mental ve fiziksel açıdan problemleri olanlar, suça eğilimli kişiler, alkol ve uyuşturucu kullananlar, baskıcı veya ilgisiz bir ortamda büyüyenler, sosyo-ekonomik düzeyi düşük seviyede olanlar ve düşük IQ’sü olanlar kendilerine karşı öz saygı besleyemezler ve oldukça kararsız, çekincen ve içe dönük kişiler olarak tanınırlar.

Öz Saygıyı Destekleyici Faktörler

Bir bireyin dogmatik şekilde bir öz saygı kavramı yoktur ve insanlar ile olan etkileşimleri sonucu bir benlik saygısı oluşur. Çünkü zamanla kendisini başkalarıyla karşılaştırmaya başlarken bu dönemde aileden gelen geri bildirimler önemli bir rol oynar.

0-6 yaş döneminde anne veya babanın çocuğa karşı ilgisiz, baskıcı veya istismar edici tutumu olursa çocuk kendisini değersiz hissedecektir. Öz saygının sağlam inşa edilmesindeki en büyük görev aileye düşer ve çocuğun ileride şartlar ne olursa olsun kendisini değerli ve yeterli hissetmesi bu şekilde mümkündür.

Bir bireyin toplum baskısı psikolojisinden çıkmaya çalışması ile, kırabileceği kabuğu ile kendisine yeni bir değer kazandırma adımı eş zamanlı gelişir. Sadece olumlu telkinler ile yol alınamaz. Eylemle desteklenmesi sonucu davranış ve tutumlar da gelişecektir. Bu konuda başarılı olmak için her bireyin bazı hedefler belirleyip ilerlemeye çalışması gereklidir.

Öz saygıyı yükselten faktörler ise sosyal ve özel yaşamda uygulanabilir kriterlerdir. Spor yapmak, egzersiz yapmak hatta dans etmek gibi aktivitelerin yanı sıra gönüllü eylemler yapılan sosyal sorumluluk projelerinde görev almak öz saygıyı yükseltecektir. Bireyin ilgisine ve becerilerine uygun bir hobisinin olması ya da bir sanatsal faaliyetle uğraşması dahi oldukça faydalıdır.

Bir bireyin öz saygısını yükseltmesi için öncelikle kişisel bakımını yapması da gereklidir. Temiz ve bakımlı olmanın yanı sıra tek başına çıkılan seyahatler ile durumu desteklemek oldukça kolaydır.

Kendisine öz saygısı olmayan bir birey kendisini sürekli suçlu hisseder ama aksine reddettiği durumları istememe hakkına sahiptir. Fikri özgürlükleri vardır ve kendi istediklerini yaşama ve ifade etme özgürlüğü her bireyin hakkıdır. Başkalarına zarar vermeyecek şekilde istediğini yapma hakkının yanında kendi davranışı için bir açıklama yapmamanın ve kendini sevdirmek için rol yapmama özgürlüğü kesinlikle çiğnenmemelidir.

Öz saygısı yüksek olan bireyler daima daha mutlu daha pozitif ve daha başarılı olmaktadır. Yaşamdaki tüm sorunları sadece öz saygının değeri çözmeyecektir ama tüm sorunlar ile mücadele etme kuvvetini bireye sadece öz saygı verecektir.

Bir önceki yazımız olan Diş Fırçalamak Ve Sağlığa Faydaları başlıklı makalemizde ağız ve diş bakımında yapılan hatalar, ağız ve diş sağlığı ve diş fırçası seçimi hakkında bilgiler verilmektedir.

Yorum Yap