Özgüven Nedir?

Özgüven kişinin gelişiminde ve varoluşunda son derece önemli bir duygudur. Kişinin kendisi varlığını, ölçülerini ve sınırlarını bilerek kendi varlığına duyduğu güven duygusu olarak adlandırılmaktadır. Özgüven nedir? Bu soruya başka bir şekilde cevap vermek gerektiğinde ise ‘kişinin kendi değerlerinin ve özelliklerinin farkında olmasıdır’ denilebilmektedir. Bireyin, kendi karar ve bakış açılarına duyduğu güven ve dolayısıyla da kendiyle barışık olma hali olarak ifade edilen özgüven kavramı bir anlamda da “kişinin, toplum içinde; pozitif, entelektüel ve eleştiriye açık bir karakter sergilemesi” olarak açıklanabilir.

Kendine güvenme duygusu tam olan kişiler, bahane üretmezler. Ortada bir sorun varsa, neden-sonuç ilişkisiyle bu soruna yaklaşırlar ve somut delilleri görmeden de asla insanları yargılamazlar. Peki ya eleştiri?

Eleştiri, kendi varlığına güven duyan kişi için olmazsa olmaz kavramlardan biridir. Nasıl ki kendilerine karşı yapılan eleştirilere sonsuz bir olgunlukla yaklaşırlarsa, aynı şekilde kendileri de, kafalarını karıştıran herhangi bir durum söz konusu olduğunda, sınırsız bir eleştiri hakkıyla konuyu derinlemesine irdelemekten asla çekinmezler. Başarıya programlanan bu insanlar, bugünün işini yarına bırakmadıkları gibi başkalarının olumsuz düşüncelerinden de hiçbir şekilde etkilenmezler. Sergiledikleri bu net duruş, onları daima olmak istedikleri yere taşır.

Ozguven-2

Bu noktada özgüven ve egoistliği birbirine karıştırmamak çok önemlidir. Kendine güveni tam olan kişiye yapacağınız “faydalı” bir eleştiri, sizi dinlemiyor gibi gözükse bile, onun için çok büyük bir nimettir. Egoist bir insan içinse her türlü eleştiri, hakaret niteliğindedir. Tavsiyeler, onun bir kulağından girip diğerinden çıkacaktır. Bu yüzdendir ki egoist insanlar için başarıya ulaşmak, şayet şans yanlarında değilse, güven sahibi insanlara göre çok daha zordur. Yüksek egoya sahip kişi, kendisini suni yollarla üstün göstermeye çalışıp çevresine antipati saçarken, kendine güvenen kişi, doğal  süreç sonrası ulaştığı başarı mertebesinde,  alçak gönüllülükle birlikte herkesi kendisine imrendirebilir.

Özgüven Eksikliği

Özgüven eksikliği nedir? Tüm yaş gurubunda olan bireylerde kendisine verdiği öz değer duygusu bulunmaktadır. Ancak çeşitli nedenlerle kişilerin kendi değerlerinin ve yapabileceklerinin farkında olamaması durumunu özgüven eksikliği olarak tanımlamak doğru olmaktadır. Bu durumda kişiye ‘kendine güvenme duygusu nasıl kazandırılır’ çok iyi şekilde belirlemek ve kişinin kendine olan güveninin gelişimini sağlamak gerekmektedir.

Duygusallığımızı etkileyen belki de en önemli faktör benlik saygısıdır. Eğer özgüven eksikliğiniz varsa, bu sizi hayatın her alanında olumsuz etkileyebilir. Kendimize güven kontrolü tamamen  elimizde olsa da,  başkalarının bizi etkilemesi, sahip olduğumuz  öz değeri tamamen kaybetmemize yol açabilir. Kontrolü ele almak ya da başkalarına bırakmak, bir cambazın ip üzerindeki serüvenine çok benzer. İp üzerinde dengeli bir yürüyüş yaptığımızda kendimize olan güvenimizin tavan yaptığını düşünürsek, en ufak bir denge bozukluğunda sağa ya da sola doğru devrilmemiz nasıl ki kaçınılmazdır, öz değerimizi kaybetmek de işte bu kadar kolaydır. Yapmamız gereken, asla aşağı bakmamak, dış etkenleri hayatımızdan tamamen izole ederek, sadece önümüze bakıp yola devam etmektir.

Ozguven-4

Kendine güven sorunlarını tetikleyen etkenlerin başında, başkalarının bizim hakkımızda düşündüğü görüşlere verdiğimiz önem gelir. Burada bahsettiğimiz görüşler, yapıcı ve sizi ileriye götürecek görüşler değil. Sizin hayata bakışınıza ve verdiğiniz kararlara karşı önyargılı ve gıybet dolu bir açıyla bakan, sizin önünüzü kesmeye odaklı yorumlar, düşünceler… Bu tarz görüşlere zaman ayırmak, kendinize karşı yapabileceğiniz belki de en kötü şeydir. Başkalarının olumsuz düşüncelerini gerçekmiş gibi kabullenmek, benlik saygınızı azalttığı gibi duygusal yönden acı çekmenize de neden olacaktır. Unutmayın ki gerçeklik asla bu şekilde işlemez.

İnsanın kendisine güvenme duygusu çocukluk yaşlarından itibaren geliştirilen kişisel kimliğe kazandırılan değer duygusudur. Bu nedenle de çocuklarda öz değer veya başka bir deyişle kendine güven gelişimi tüm yaşantıları boyunca gelişerek devam etmekte ve hayatlarına yön vermektedir.

Özgüvenin İnsan Yaşantısındaki Önemi:

İnsanların kendilerine güven duymaları ruhsal anlamda daha sağlıklı olmalarını ve yaşantılarında daha başarılı olmalarını sağlamaktadır. Hayatın tüm safhasında kendine olan güveni geliştirme yolları ile kişinin ihtiyacı olan öz benliğine saygı ve güven duyması sağlanmalıdır. Bu durum çocukluk dönemi, ergenlik dönemi ve yetişkinlikte de aynı şekilde devam etmektedir. Kişisel kimliğin kazanılmasında etkili olan çocukluk ve ergenlik döneminde doğru yönlendirmeler ile kişinin kendi kimliğini oluşturması ve kendine karşı güven sahibi olabilmesi sağlanmalıdır. Ergenlerde bu zorlu dönemin daha rahat geçmesi mümkün olmaktadır. Yaşamın daha kaliteli geçmesinde kişilerin ‘kendine karşı güven nasıl kazanılır’ bunu çok iyi bilmesi ve çocukluk döneminden itibaren öz değer gelişimi destekleyecek şekilde yönlendirilmesi gerekmektedir.

Peki, Ne Yapmalıyız?

Benlik saygısı olan bir birey olmak istiyorsak eğer ilk başta kendimizi çok iyi tanımalıyız. Hangi konularda deneyim sahibi ve yetenekli olduğumuzu, hangi konularda ise kendimizi geliştirmemiz gerektiğini iyi tespit etmeli ve gerek teorik gerekse de pratik eksikliklerimizi, gerektiğinde destek almaktan da çekinmeden gidermeye çalışmalıyız. Sonrasında yapmamız gereken şey sadece zihnimizde başarıya odaklanmak olacaktır.

Donanımına güvenen bir insan mental olarak asla yenilmeyeceği gibi düşüncelerini ve duygularını  dile getirirken de asla rencide olma kaygısına yenik düşmez ve kendi düşüncelerini de özgürce dile getirebilir. Toplum içindeki niteliğimiz değer kazanırken, eleştiriye de mutlak surette açık olmalıyız. Yoksa devreye kibir ve egoistlik girer ki, yansıttığınız karakter böyle bir durumda büyük zarar görebilir.

 

Duygu ve düşüncelerimizi aktarırken karşı tarafı da dinlemeli ve düşüncelerinden dolayı asla yargılamamalıyız. Bizim yapmamız gereken, olumsuz bir düşünce veya görüş ile karşı karşıya kaldığımızda, çıkarabileceğimiz dersleri çıkarmak ve bu durumun da, psikolojimizi olumsuz etkilemesine izin vermemektir. Kendi sınırlarımızın farkında olduğumuzda ve ait olduğumuz özelliklerin değerini de iyi bildiğimizde emin olun, kendimize güven kontrolü de tamamen bizim elimizde olacaktır.

Aynanın karşısına geçtiğiniz zaman, sizin hakkınızda düşünülen yargıları aklınıza getirmek yerine kendinize karşı olabildiğince pozitif olun ve sevgi ile yaklaşın. Başkalarının olmanızı istediği gibi biri değil, kendi istediğiniz kişi olun. Herhangi bir başarısızlık durumunda kendinizi aşağılamak, kötülemek yerine bir dahaki sefer başaracağınıza, daha iyisini yapabileceğinize inanmalı ve kendinizi başarıya odaklamalısınız. Pozitif yaklaşımı objektif  bir bakış açısıyla birleştirdiğinizde emin olun, böylelikle insanın kendisine güvenme duygusunun gelişmesi de sizin için son derece kolay olacaktır.

Özgüven Geliştirme Yolları Nelerdir?

Ozguven-3

Yaşamın ilk yıllarından itibaren kişinin kendine özgü bir kimliği olduğunu ve farklı özellikleri olduğunu kabullenmek gerekmektedir. Kendimize güvenmeyi geliştirme yolları ile çocukluk hatta bebeklik yaşlarında kimlik kazanması sağlanmalıdır. Bunun için yapılan ve yapılacak olan işin kişi kapasitesi ile ilgili olduğunu belirlemek gerekmektedir. Özgüven geliştirme yolları olarak 4 temel unsura dikkat çekmek ve üzerinde çalışmak gerekiyor:

  • Öncelikle kişinin kendisini tanıması, yapabileceklerini, sınırlarını çok iyi bir şekilde bilmesi gerekmektedir.
  • Bu kişisel kimliği, özellikleri ile kendisini kabullenmesi ve sevmesi ise ikinci bir unsurdur. Çocuklarda kendine güven duygusunu geliştirmek için de kendilerini ve yapabileceklerini keşfetmeleri için yol gösterici olmak gerekmektedir.
  • Üçüncü unsur ise kişisel hedeflerin neler olduğunu belirlemektir. Bu hedeflerin kişinin ulaşabileceği hedefler olması da özgüvenin oluşumunu etkilemektedir. Bu durum hem çocuklarda hem de yetişkinlerde kendi varlığımıza duyulan güven gelişimini sağlamaktadır.
  • Son diğer bir unsur ise düşünce biçimidir. Düşünce biçimine göre kişilerin kimlikleri hakkında yorum yapmak ve doğru yöntemleri uygulamak mümkün olmaktadır.

Özgüven Eksikliği Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Kendine güven duygusu, kişinin kendini tanıması, sınırlarını, yapabileceklerini bilmesi ve bu hali ile kendini severek hayatına yön vermesine yardımcı olan duygudur. Özgüven eksikliği nedir? Bu ise kişilerin kendilerini yetersiz görmeleri, umutsuz olmaları, başarısızlıklar üzerinde aşırı şekilde durarak yapabileceğine ve kendi gücüne olan inancını kaybetmek olarak değerlendirilebilmektedir. Özgüven eksikliği belirtileri arasında ilk olarak kişilerin kendilerini değersiz ve başarısız hissetmesi gelmektedir.

Buna bağlı olarak da başaracaklarına doğru karar vereceklerine olan inançlarını kaybetmeleri ve tekrar tekrar başarısızlık yaşadıkları görülmektedir. Bu bir kısır döngüye dönüşmesi ile de depresyon görülebilmektedir.

Belirtiler arasında kişilerin sürekli olarak kendilerinden memnuniyet duymamaları, kendilerini eleştirmeleri ve eleştirilere karşı da alınganlık göstermeleri de yer almaktadır. İnsanın kendisine olan güvenme duygusu eksikliği belirtileri ve nedenlerini bilmek ve üzerinde çalışılarak özgüven eksikliğini gidermek mümkün olabilmektedir.

İnsan hayatının şekillenmesinde ve insanın ruh sağlığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olan kendine güven duygusunun kazanılması son derece önemlidir. İnsanın kendisine olan güvenme duygusu eksikliği belirtileri oluşması halinde de bu durumun nedenleri hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Bu nedenleri bilmek ve ortadan kaldırmak ergenlerde ve yetişkinlerde özgüven oluşumunda da oldukça etkili olmaktadır.

Bu nedenlerin bilinmesi ile çocukluktan itibaren özgüven eksikliği oluşumunun önüne geçilmesi mümkün olmaktadır. Çocuklarda kendine duyulan güven eksikliği olması ve düzeltilmemesi ilerleyen yaşlarda kişinin kimlik kazanmasını ve kendine olan güven duygusunun tamamen kaybedilmesini sağlamaktadır. Özgüven eksikliği nedenleri çocuklukta yapılan yanlışlar üzerinden şu şekilde sıralamak mümkündür.

-Çocukluk ya da bebek denecek çağda çocuğa yeteri kadar vakit ayırmamak ve doğru yönlendirmemek,

-Çocuğa yeteri kadar güvenmemek,

-Çocuğun tanınmaması yetenek ve becerilerinin görmezden gelinmesi ile birlikte bu becerilerin geliştirilmemesi,

-Çocuğa sorumluluk verilmemesi ve kendi işlerini yapabileceği düşüncesinden uzaklaştırılması,

-Ceza odaklı olarak davranılması ve özgür bırakılmaması,

-Başarısızlık yaşaması halinde yanında durup, yol göstermek yerine, yalnız bırakılması,

Tüm bu yaklaşımlar çocuklarda önemli birer neden olup ilerleyen yaşlarda da yaşantısında çeşitli sorunlar yaşamasına neden olmaktadır.

Önleme Yolları:

Öncelikle çocuklarda özgüven eksikliği oluşmasını önlemek gerekmektedir. Çocuk ya da daha ileriki yaşlarda özgüven eksikliği belirtileri gösteren kişilerde ise bunun önüne geçilmesi ve gerekli durumlarda tedavi edilmesi gerekmektedir. Sosyal yaşantının düzenlenmesi ve kişiye değer verildiğinin hissettirilmesi etkili bir yöntem olmaktadır. İnsanın kendisine olan güvenme duygusu eksikliği nedenleri olan durum ve yaklaşımları belirlemek, bu durumun ortadan kaldırılmasını sağlamak gerekmektedir.

Kişinin kendi becerilerini ve sınırlarını tanımasına yardımcı olmak kişinin kendine olan güven eksikliğini önleme de faydalı olmaktadır. Olası başarısızlıklarda bunun normal bir şey olduğunu belirtmek, neden kaynaklandığı, nasıl çözüleceği gibi yöntemler ile kişinin yanında durmak gerekmektedir. Çocuklarda özgüven oluşumunu destekleyecek şekilde kendi becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak ve onlara sorumluluk vermek, yol göstermek çocukta kendine karşı olan güven eksikliği yaşanmasını engellemektedir. Kişinin kronik öz eleştiri yapmasının önüne geçmesi ve olumlu düşünceye yönelmesi ile ‘özgüven nasıl kazanılır’ bunun üzerinde çalışmak etkili olmaktadır.

Özgüven Eksikliği Tedavisi Nasıl Olmalı?

Kendi varlığına güven duymada olumsuzluklar yaşayan kişinin çeşitli sorunlar yaşaması ve hayatının zorlaşması halinde tedaviye başlanması gerekmektedir. İnsanın kendine güvenme duygusu eksikliği sorununun yaşanması halinde ilk olarak bütün nedenler üzerinde durularak sosyal bir yaklaşımla sorun çözülmeye çalışılmaktadır. Ancak bu yöntem her zaman işe yaramayabilir. Bu gibi durumlarda uzman psikolog yardımı alınması gerekmektedir. Bu aşamada ise sorunun kendisinden kaynaklı olduğunu bilmek ve bunun için de psikolojik bir desteğe ihtiyacı olduğunu kabul etmek tedavi sürecinin ilk aşamasıdır. Uzman desteği ile özgüven nedir, belirtileri ve eksikliği nedir?” Özgüven eksikliği sonucunda yaşanacak sorunların kişiye aktarılması ile kişinin içerisinde bulunduğu durumu anlamasına yardımcı olunmaktadır ve kişinin yaşadığı sorunları anlamlandırmasına yardımcı olmaktadır.

Özgüven Eksikliğinde Psikolog Tedavisi:

Uzman psikolog tarafından kişinin durumunun incelenmesi ve özgüven eksikliği yaşamasının altında yatan nedenlerin araştırılması ile tedavi şekline ve sürecine karar verilmektedir. Çocuklarda özgüven sorununun çözümlenmesi çok daha hızlı olurken yetişkinlerde özgüven oluşumu biraz daha zaman alabilmektedir. Ergenlerde özgüven oluşumunda ise ergenlik döneminin hassas olması ile son derece özen gösterilerek çalışılmak etkili sonuç vermektedir. Bu aşamada kişiyi değerlendiren uzman tüm etkenleri göz önünde bulundurarak, kişi için ‘özgüven nasıl kazanılır’ bu konuda bir yol haritası belirlemektedir. Böylece kişinin doğru bir şekilde tedavi edilmesi ve kalıcı şekilde sorunlarından kurtulması mümkün olmaktadır. Çocuklarda özgüven çalışmaları daha hızlı ve olumlu sonuç vermektedir.

Bu noktada uzman hekim çocuğun özgüven sorunu yaşamasını sağlayan nedenleri ortadan kaldırma yönünde kalıcı çözümleri uygulamaktadır. Ergenlerde özgüven eksikliği olması durumunda da uzman psikolog kişinin özel bir dönemde olduğu bilinci ile öncelikle ilaçsız tedavilere başvurarak kişinin bulunduğu durumu anlamasına yardımcı olmaktadır. Sonrasında ise güvensizlik sorunları üzerinde çalışmaktadır. Yetişkinlerde özgüven eksikliğinde de ilk aşamada kişiye içerisinde bulunduğu durumun farkında olması noktasında yardımcı olunmaktadır. Böylece çözüme ulaşmak çok daha kolay olmaktadır. Özgüven eksikliği ilaç tedavisi genellikle en son seçenek olarak uygulanabilmektedir.

Özgüven Eksikliğinde İlaç Tedavisi Uygulaması:

Kişinin kendisine olan saygı ve güven duygusunu arttırmak ve başarılı, aynı zamanda da mutlu bir yaşantıya sahip olmasını sağlamak için psikolog desteği gerekmektedir. Uzmanlar özgüven eksikliği ilaç tedavisi uygulamalarını en son aşamaya bırakmaktadır. Bu durum tamamen kişinin yaşamış olduğu özgüven eksikliği düzeyine ve belirtilerine göre belirlenmektedir. Ergenlerde özgüven eksikliği depresif belirtiler gösterecek düzeyde olduğunda özgüven eksikliği ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Ancak bu ilaçlar genellikle tedavi sürecini destekleyecek ilaçlar olmaktadır. Yetişkinlerde özgüven sorunu yaşanması halinde de kişinin durumuna göre ‘özgüven nasıl kazanılır?’ sorusuna cevap verilerek tedavi süreci başlatılmaktadır. Tüm bu aşamalarda her bireyin yaşamış olduğu özgüven sorunu farklı nedenlere dayanacağı için en etkili çözüm yöntemi kullanımına dikkat edilmektedir.

Özgüven nedir? Sorusuna doğru cevap bulabilmek bunu kişiye gösterebilmek gerekmektedir. Sonrasında özgüven eksikliği nedir? Yaşama ne gibi etkileri vardır? Bu soruları doğru bir şekilde kişiye göre yanıtlamak gerekmektedir. Tüm bu çalışmalar sonucunda ilerlemiş düzeyde bir özgüven eksikliği ile kişinin bu süreci sorunsuz atlatması için özgüven eksikliği ilaç tedavisi yani destekleyici ilaçların kullanımına başlanabilmektedir. Bu süreç ise tamamen uzman psikolog kontrolünde ve önerisi ile uygulanabilmektedir. Sağlıklı ve güzel bir yaşam için kişilerin en erken dönemde kişiliklerini oluşturuyor olmalarını bilmek hem tedavi sürecinde hem de özgüven kazanımında son derece etkili olmaktadır.

Buraya tıklayarak açılacak olan video ile konu hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.
Gerçekten yararlı bir videodur, izlemenizi tavsiye ederim.

Bir önceki yazımız olan Ergenlerle İletişimimiz Nasıl Olmalıdır? başlıklı makalemizde ergenlik, ergenlik dönemi ve ergenlikte nasıl davranmalıyız hakkında bilgiler verilmektedir.

Yorum Yap