Sedef Hastalığı Nedir? Sedef Hastalığı Kabusunuz Olmasın.

Sedef Hastalığı Nedir?

Sedef hastalığı, hücrelerin, olması gerekenden daha hızlı bir şekilde artmasına yol açan bir cilt problemidir. İyileşmeyi tamamen sağlayacak etkin bir tedavi şekli yoktur. Ciltteki görüntüsü, beyaz renk halinde bulunabilir ve deri pullarla kaplanmış durumdadır. Kırmızı leke halinde de görülebildiği gibi genelde kafa derisi, dirsek, diz ve sırtta bulunabilir. Bu lekelerde zaman içerisinde büyüme gerçekleşebilir. Bulaşıcı özelliği bulunmayan bu hastalıkta temas sonucu bulaşma yaşanmaz fakat aile fertleri arasında da görülebilmesi mümkündür. Sedefin hafif durumda olması, cildin etkilenen kısmının çok az bir bölgeyi kapsamasına neden olurken, ilerlemesi halinde, vücudun tamamına yayılabilir. Deriyi nemli ve yumuşak tutmak bu hastalığın tedavisi açısından dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur.

Sedef Hastalığının Türleri

Sedef hastalığının değişik şekilleri ve türleri bulunmaktadır. Daha çok yetişkin bireylerde görüldüğü düşünülen, ellerin iç kısımları (avuç) ve ayak tabanlarında sık karşılaşılan, iltihapsız beyaz ya da sarı renkteki sıvı içeren kabarcıklar, kızarmış ve kabuklanmış püstüler sedef hastalığı türüdür. Henüz daha küçük bir çocukken ortaya çıktığı düşünülen bu tür, çıktığı bölgede yer alırken minik kırmızı serpintiler halinde bulunur ve bu tür gutat sedef olarak adlandırılır.

Sedef türleri arasında yer alan eritrodermik sedef hastalığında ciltte görülen belirtiler arasında kızarıklık bulunabilir. Pul halinde bulunan deride dökülmeler yaşanabilir ve bu durum acil müdahale gerektirebilir.

Ortaya çıktığı kısımlar, kulak arkası gibi iç kısımlar olan ve kırmızı renge sahip olan bu türü inverse sedef türüdür ve oldukça parlak bir yapısı bulunmaktadır.

Sedef Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın türlerindeki farklılık nedeniyle, ciltte ortaya çıkan belirtiler de çeşitlilik yaşanmasına yol açar. En çok görülmekte olan çeşidi plak tipi sedef hastalığıdır. Bu türün gösterdiği belirti kırmızı lekeler ve gümüş renkli pullanma şeklindedir.

Plaklar, şiddetli kaşıntı sorununa ve ağrı yaşanmasına neden olabilirken, bu durum sedeflerde çatlama ve kanama yaşanmasıyla sonuçlanabilir. Bazı sedef türlerinde büyüme ortaya çıkabilir ve plaklar ciltte yaygın hale gelerek birleşebilirler.

sedef-hastaligi-4

El ya da ayak tırnaklarında renk değişikliğine yol açmasının yanı sıra çukurlaşma sorunu da gelişebilir. Bu durum tırnakların deforme olarak kopmasına ve parçalanmasına etki eder.

Bazı türler, kafa derisi üzerinde etki gösterdiğinden, pullanma ve kabuklanma sorununun meydana gelmesine neden olabilir. Bununla beraber saç dökülme sorununda artış yaşanabilir.

Eklem iltihaplanmaları da çok sık görülen belirtiler arasında yer almaktadır. Sedef hastalığı tedavisi yapılmaması durumunda, eklem iltihaplanmaları nedeniyle el ve ayaklarda hareketin kısıtlanması söz konusu olabilir.

Bir başka sedef türünde de yetişkin bireylerde rastlanan avuç içleri ve ayak tabanlarında iltihaplı olmayan, içerisinde sarı veya beyaz renkte sıvı olan baloncukların oluşmasıdır.

Ayrıca kasıklarda, koltuk altında, kulak arkasında, göğüs altı ve genital bölgelerde parlak kırmızı renkte lekelenmeler görülebilmektedir.

Sedef Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Sedef hastalığının meydana gelme sebebi henüz tam olarak bilinmiyor olsa da hastalığın ortaya çıkması açısından birden fazla tetikleyici etken bulunabilir. Bağışıklık sisteminin fonksiyonunu yeterince gerçekleştirememesi sonucu, ciltte iltihap ortaya çıkar. Bu durum hücrelerde zamanından daha önce artış yaşanmasına yol açar.

Cilt hücresinin kendini yenilemesi normalde 10-30 gün aralığında meydana gelir. Fakat sedef hastalığının göstermiş olduğu etkiler nedeniyle hücreler, 3-4 gün gibi kısa bir süre içerisinde büyür. Bu durumun sonucu olarak, eski hücreler ciltten henüz daha atılamamışken, yeni gelen derinin de ciltte bulunması sonucu cilt yüzeyinde pullanma sorununun ortaya çıkmasına neden olur.

Sedef hastalığı daha çok soğuk havada ortaya çıkmaktadır. Hastalığı tetiklediği düşünülen etkenler arasında şunları sayabiliriz:

  • Stres
  • Kullanılan ilaçlar
  • Kesik
  • Sıyrık
  • Virüsler
  • Ameliyat
  • Streptekok enfeksiyonları
  • Aşırı derecede tüketilen tütün ürünleri ve alkol 
  • Böcek ısırması
  • Cildin maruz kaldığı çizikler
  • Dişlerdeki çürükler

Sedef Hastalığı Vücudun Hangi Bölgelerinde Oluşmaktadır?

sedef-hastaligi-5

Sedef hastalığı; vücudun belli bir yerinde olmayıp birçok yerinde oluşmakta ve dağılmaktadır. Özellikle baş kısımda daha sık olduğu görülmektedir. Bazen sadece saçlı olan deriyi etkilemektedir. Ciltte oluştuğu gibi saçlı derinin tamamını veya küçük bir kısmının sarabilir.

Sedef hastalığının görüldüğü bölgelerden bir diğeri ise kıvrım bölgeleridir. Kasıklar, koltuk altı, ayak parmak arası, makat bölgesi ve göğüs altı gibi kıvrım bölgelerde meydana gelirse, klasik gümüş renkli pullanma yerine, nemli kırmızı noktalar oluşmaktadır.

Sedef hastalığının sık görüldüğü bölgelerden bir diğeri ise tırnaklardır. El tırnakları %50, ayak tırnakları da yaklaşık %35 oranında sedef hastalığına tutulmaktadır.

Sedef sadece tırnaklarda çıkmışsa ve deride yaralar oluşmamışsa tanı koymak oldukça zordur. Tedaviye başlamadan önce sedef tırnağının mantar tırnağından ayırıcı tanısı yapılarak tedaviye başlanır.

Sedef hastalığının avuç içlerinde ve ayak tabanlarında da oluştuğu görülmektedir. Ancak bu bölgeleri etkileyen iki farklı tip sedef vardır. Klasik görünüm tipi yoktur. Avuç içi ve ayak tabanına yerleşirse, teşhis konulması oldukça zorlaşır. Yaygın olarak ayak tabanlarında kızarıklık, pullanma ve çatlamalar oluşmaktadır. Avuç içinde ise kızarık yüzeyde sivilceye benzer yaralar gelişir. Bu tip sedef hastalığı çok inatçı olduğu için tedavisi yıllarca sürebilir.

Sedef Hastalığının Tanısı Ve Tedavisi

Sedef hastalığının tanısı ve tedavisi oldukça zordur ve uzun zaman almaktadır. Tanısı ağırlıklı olarak klinik bulgulara dayanılarak konulmaktadır. Bazı yerleşimlere ve tipik biçimlerde konulan tanıya, daha çok histopatolojik incelemeler yardımcı olur.

Sedef hastalığını tedavi etmek için kullanılmakta olan etkin bir tedavi yöntemi yoktur. Hastalığı kontrol altında tutabilmek için deriye uygulanabilecek kremler kullanılabilir ve cildi daima nemli tutmaya özen gösterilmesi gerekir.

sedef-hastaligi-3

Tedaviye başlamadan önce, hasta sedef hastalığı hakkında bilgilendirilerek, tedavi edilse bile tekrarlayabileceği söylenmelidir. Psikolojik yönden destelenerek tedaviye başlanmalıdır. Zaten tedavinin bir bölümü, hastaya cesaret ve destek vererek başlar. Doktorlar hastalar için tedaviyi ayrı şekillerde belirleyebilir.

Topikal Tedavi

Sedef hastalığında var olan belirtileri tedavi etmek için yan etkileri az olan, deriye dıştan sürülen ilaçlar başlanır. Topikal tedavi yönteminde, önce kepek dökücü ilaçlarla deri temizlenir ve diğer kullanılan ilaçların etkinliği biraz daha artırılır. Derideki kuruluğu gidermek için nemlendiriciler kullanılır.

Katran Ve Kolsipotriol İle Tedavi

Sedef; katranlar ile de tedavi edilebilir. Özellikle ardıç ağacı katranı ve taş kömürü katranı tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Ancak tedavi yöntemlerinin artması ile bu tipik tedavinin kullanımı azalmıştır.

Kolsipotriol, katranlara göre kullanımı daha güzeldir. Uzun süre kullanılması durumunda oluşacak hiçbir yan etkisi yoktur.

Fototerapi Tedavisi

Güneş ışığının sedef hastalığına olumlu etki ettiğini herkes bilmektedir. Bu yüzden sıcak havalarda dışarıda vakit geçirerek güneş ışınlarından yararlanılmalıdır. Sedef hastalığının belirtilerinin çok fazla olduğu durumlarda ultraviyole ışını ile özel tedavi şekli uygulanır. Bu tip tedaviler bir ay sonrasında olumlu etki yapmaya başlar ve Türkiye’de yaklaşık 15 yıldır kullanılmaktadır.

İlerlemiş sedef hastalığı vakalarında, fototerapi (ışık tedavisi) ile güneş ışığının tedavi edici özellikleri, floresan ampuller eşliğinde hekim kontrolünde deriye uygulanarak yapılır. 

Sistematik Tedavi

Bu tip tedavide; sistematik ilaçlar kullanılır. Eğer hastalık ciddi derecede yaygınlaşmış avuç içi ve ayak tabanına kadar yayılmış ve kişinin günlük faaliyetlerini engelliyorsa lokal tedavilere de yanıt vermiyorsa sistematik tedavi yöntemi uygulanır.

A vitamini içeren ürünler ve bazı kanser ilaçları, hastalığın tedavisine yönelik kullanılabilmektedir. Bazı durumlarda hastalığın tedavisi için içeriğinde D vitamini ve kortizon bulunan ilaçlar tercih edilebilirken, kremler tedavi amacıyla kullanılabilir. Sedef hastalığı tedavisi için yapılan telkinler, hastalığın seyrini olumlu olarak etkilediğinden, psikiyatri uzmanından destek alınabilir.

Bir önceki yazımız olan Tourette Sendromu Nedir? başlıklı makalemizde tik nedir, tik tedavisi ve tikler neden olur hakkında bilgiler verilmektedir.

Yorum Yap