Tiroit Hastalıklarında Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Vücudumuzda metabolik düzenleyici rolünü üstlenen tiroid, önemli bir bezdir. Triiyodotironin (T3) ve tiroksin (T4) gibi hormonların üretilmesini sağlayan bez enerji üretimine yardımcı olur. Aynı zamanda hücresel faaliyetleri kontrol eder. Tiroid bezinin bozulması çeşitli hastalıkların ortaya çıkması anlamına gelir. Ancak bu bezlerin sağlıklı çalışması adına yeme içme alışkanlıklarına dikkat etmek gerekir. Öyle ki tiroit hastalıklarında beslenme en önemli unsurlardan biridir.

Tiroit Nedir?

Tiroit, guatr olarak da adlandırılan vücudun işleyişinde önemli olan bir bezdir. Boynun ortasında Adem elması olarak da adlandırılan kıkırdağın altında yer alır. Bu endokrin bez özellikle de büyüme ve gelişme sürecinde etkilidir. Zira tiroksin (T4) ve tiriiyodotironin (T3)  olarak adlandırılan iki hormonu salgılamaya yardımcıdır. Ayrıca metabolik süreçleri etkilediğinden beslenme ile doğrudan ilişkilidir. Tiroid bezi yetersiz salgılanırsa Hipotiroidizm, bez büyürse de Guatr hastalıkları ortaya çıkar.

Tiroit Hastalıkları Nelerdir?

Tiroid bezinin düzgün çalışmaması durumunda birçok sağlık sorunu ortaya çıkmaya başlar. Bunlar arasında hipotiroidizm, hipertiroidizm ve tiroid nodülleri yer alır. İlki, az çalışan tiroid bezi anlamına gelir. Diğer aşırı aktif tiroid çalışan olarak tanımlanabilir. Tiroid en fazla sağlık alışkanlıklarından etkilenir. Örneğin hipotiroidizm için iyot alımı oldukça önemlidir ve kilo kontrolü şarttır. Hipertiroidizmde iyot sınırlaması gerekir. Ayrıca gluten intolerans kontrolü ve anti-enflamatuar içeren besinler tüketilmelidir. Diğer yandan tiroid nodüllerinin sağlığı için D vitamini, antioksidan ve glisemik indeks kontrolü sağlanmalıdır. Tümü için kişisel bir diyet programının oluşturulması gerekir. Tiroit hastalıklarında beslenme programı oluşturmak için uzman diyetisyene başvurmak önemlidir.

Tiroit Hastalarında Kilo Problemi

Tiroit hormonları yetersiz çalışırsa metabolik sistem oldukça etkilenir. Zira yavaş çalışmaya başlar ve daha az enerji harcanır. Buna bağlı olarak da kilo artışı yaşanır. Dolayısıyla bu hormonal hastalık için düzenli beslenmek ve kalori ihtiyacını bilmek çok önemlidir. Diğer yandan fiziksel aktivitenin de normalden daha fazla artırılması gerekir. Metabolizmanın hızlandırılması adına tempolu yürüyüşlerin yapılması önerilir.

Hipotiroidizmde Beslenme Nasıl Olmalı?

Tiroid hastalıkları birçok farklı şekilde görülse de en önemlileri arasında hipotiroidizm ve hipertiroidizm vardır. Hipotiroidizm, az önce de bahsedildiği gibi tiroid bezinin hormon üretiminde yetersiz çalışması anlamına gelir. Bu hastalık metabolizmanın yavaşlaması, kilo artışı, soğuğa hassasiyet ve yorgunluk gibi semptomlarla görülmeye başlar. Tiroit hastalıklarında beslenme önemi büyük olduğu için hipotiroidizmde de şunlara dikkat edilmesi gerekir:

• Hipotiroidizm riskini ve belirtilerini azaltmak için yeterli miktarda iyot tüketmek gerekir. Bu madde doğal olarak deniz ürünlerinde bulunur. Ayrıca iyotlu tuz da günlük hayatta en fazla tüketilen ürünler arasındadır.
• Metabolizmanın daha iyi çalışması adına sağlıklı ve dengeli bir diyet yapılmalıdır. Önerilen besinler arasında taze sebze, meyve, protein ve tam tahıllar yer alır.
• Soya ürünlerinin sınırlandırılması önemlidir.
• Normal kilo ağırlığında olmaya dikkat etmek gerekir. Bunun için düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenmenin önemi göz ardı edilmemelidir.
• Hipertiroidizmde Beslenme
• Tiroid bezinin fazla hormon salgılaması hipertriodizmi meydana getirir. Bu hastalık kilo kaybı, sinir, hızlı kalp atışı gibi semptomlara neden olur. Tiroit hastalıklarında beslenme önemli olduğundan hipertiroidizm için şunlara dikkat edilmelidir:
• Fazla iyot tüketimi hormon salgılanması artıracağından daha sınırlı tüketmek gerekir.
• Çölyak hastalığıyla bağlantılı olan bazı hipertroidizm vakaları vardır. Bu nedenle daha duyarlı olmak önemlidir.
• Çinko ve selenyum takviyelerinin doktor kontrolünde kullanılması önerilir.
• Yeterli protein, vitamin ve mineralden oluşan bir diyet benimsemek faydalıdır.
• Hücresel hasarın azaltılması ve ilgili bezlerin sağlığının korunması için antioksidan içeren besinler tüketilmelidir. Özellikle de C ve E vitamini bakımından zengin olan gıdalar tercih edilmelidir.
• Düzenli ve kontrollü olarak yeşil çay tüketilmesi önerilir.
• Anti-enflamatuar yiyeceklerin tüketilmesi önerilir. Enflamasyonun kontrol edilmesi adına Omega-3 yağ asitleri, keten tohumu, somon ve ceviz gibi yiyecekler tercih edilmelidir.
• Renkli ve çeşitli meyve ve sebzeler tüketilmelidir. Antioksidan içeren besinler yani; yeşil yapraklı sebzeler, domates, brokoli ve havuç gibi yiyecekler yenilmelidir.
• Tiroid fonksiyonunu düzenlemeye destek olan D vitamini de alınmalıdır. Özellikle de güneşlenmek bu vitamini doğrudan almak açısından önemlidir.
• Kan şekerinin dengede tutulması için glisemik indeks kontrolü sağlanmalıdır. Bunun için işlenmiş, yüksek rafineli ve karbonhidratlı yiyeceklerden uzak durmak gerekir.

Tiroit hastalıklarında beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri en önem verilmesi gereken alışkanlıklardandır. Ancak beslenme programını ayarlamak için uzman diyetisyene başvurmak en doğrusu olacaktır. Sağlıklı yaşam tarzı ve öneriler dikkate alındığında bu hastalıkların belirtilerinin azalması da mümkün hale gelir.

Tiroid Hastaları Hangi Besinleri Tüketmelidir?

Tiroit hastalıklarında beslenme önemi göz önünde bulundurulduğunda birçok gıdanın daha fazla tüketilmesi gerekir. Öyle ki hormonal bir rahatsızlık olduğu için kilo alma ve verme gibi durumlar yaşanabilir. Tiroid hastalarının tüketmeleri için önerilen besinler şunlardır:

• Domates
• Yaban mersini
• Selenyum minerali
• Ayçekirdeği
• Hindi eti
• Tavuk göğsü
• Portakal
• Semizotu
• Maydanoz
• Brezilya kestanesi

Tiroid Hastalarının Tüketmemesi Gereken Besinler Nelerdir?

Tiroit hastalıklarında beslenme konusunda dikkat edilmesi gereken birçok unsur vardır. Bunlardan biri de bazı besinlerin sınırlandırılmasıdır. Aşağıda tiroid hastalıklarında tüketilmemesi gereken besinler listelenmiştir:

• Yoğun iyot tüketimi sınırlandırılmalıdır.
• Soya ürünleri tercih edilmemelidir.
• Brüksel lahanası, brokoli, ıspanak ve turp gibi besinlerin ilaç kullanımından hemen sonra tüketilmemesine dikkat edilmelidir.
• Gözlemlenen çalışmalara göre Fito-estrojenler tiroid hormonlarının çalışmasını sağlayan enzimleri baskılar. Bu nedenle özellikle de Soya fasulyesi tüketimi sınırlandırılmalıdır.

Tiroid Diyeti Nasıl Olmalı ve Nelere Dikkat Edilmelidir?

Tiroit hastalıklarında beslenme önemli olduğu için diyet sürecinde bilinmesi gereken bazı unsurlar vardır. Hormonal hastalıklar söz konusu olduğu için doğrudan kilo alımı ve verilmesine neden olur. Aşağıda tiroid diyetinde dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgiler verilmiştir:

• Daha az kafein tüketilmelidir.
• Tokluk hissi için lifli gıdalar tercih edilmelidir.
• Kalori ihtiyacını hesaplayıp buna uygun besin miktarları belirlenmelidir. Önerilen öğün sayısı 3 ana 2 ara öğün şeklindedir.
• Metabolizmayı hızlandıran suyun bolca içilmesi gerekir.
• Diyetle birlikte hareketli yaşam tarzı benimsenmeli ve düzenli egzersizler yapılmalıdır.

Tüm bunlarla birlikte yemek miktarları önemli olduğu için bir oturuşta çok fazla yenmemesine dikkat edilmelidir. Şayet bu durum aniden kan şekerini yükseltir. Dolayısıyla aşırı besin tüketmekten kaçınmak ihtiyacı kadar yemek önemlidir. Tiroit hastalıklarında beslenme önerilerinde glutensiz diyet de önerilir. Böylece kilo alımının da önüne geçmek mümkündür. Dolayısıyla paketli gıdalardan, şekerli atıştırmalıklardan ve hamurlu yiyeceklerden olabildiğince uzak durulmalıdır.

Tiroit Hastalıkları İçin Önerilen Vitamin ve Mineraller Nelerdir?

Tiroit hastalarında beslenme ve yaşam tarzı söz konusu olduğunda vitaminlerin de önemine değinmek gerekir. Zira, vücudumuzun işleyişini sürdüren vitamin ve mineraller hem bağışıklık hem de hormonal sistemi destekler. Ayrıca bu besin grubu yetersiz olarak alındığında tiroid semptomları çok fazla görülür. Aşağıda tiroit hastalıkları için önerilen vitamin ve mineral çeşitleri şunlardır:

• D vitamini (Güneş ışığı, yumurta, somon, uskumru)
• B12 vitamini (Süt, yoğurt, karaciğer, midye, istiridye)
• Selenyum (Hindi, balık, yumurta, ayçekirdeği, mantar)
• Ferritin – Demir (kırmızı et, yeşil mercimek, deniz ürünleri)
• Çinko (kinoa, fındık, midye, karides)

Bir önceki yazımız olan Güneş Işığı ve D Vitamini Alımının Sağlık Üzerine Faydaları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.